نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
اصول و روش های افزایش انگیزه تحصلی وتاثیر آن بر یادگیری دانش آموزان پژوهشگر:لیداغوثی چکیده در این مقاله سعی شده است به مطالعه روش های ایجاد انگیزه و ترغیب دانش آموزان به تحصیل مورد برسی قرار بگیرد.تحقیق به صورت کتابخانه ای انجام گرفته و با تطبیق به نظریه ها و روش های گوناگون ایجاد انگیزه […]
اصول و روش های افزایش انگیزه تحصلی وتاثیر آن بر یادگیری
دانش آموزان
پژوهشگر:لیداغوثی
چکیده
در این مقاله سعی شده است به مطالعه روش های ایجاد انگیزه و ترغیب دانش آموزان به تحصیل مورد برسی قرار بگیرد.تحقیق به صورت کتابخانه ای انجام گرفته و با تطبیق به نظریه ها و روش های گوناگون ایجاد انگیزه موضوع را مورد بررسی قرار داده است.چرا برخی از دانش آموزان علاقه زیادی به درس مدرسه و تحصیل دارند و برخی علاقمند به این امور نیستند بررسی چگونگی و چرایی این انگیزه مورد سوال و بحث بسباری از اولیا، معلمان،ومربیان است هر پدر و مادر و یا معلمی دوست دارد در دانش آموز ایجاد علاقه،میل و رغبت به تحصیل را باور کند تا فراگیر بتواند در امر تحصیل موفق تر و از تحصیل لذت بیشتری ببرد.انگیزه یعنی چرایی و علت رفتار فرد،نیرویی که فرد را انگیخته و وادار به کاری با میل و رغبت میکند موفیقت تحصیلی از مسایل مهم آموزشی و روان شناسی است که رابطه تنگاتنگی با انگیزه دارد.داشتن انگیزه و علاقه به تحصیل و مدرسه از دلایل اصلی موفقیت تحصیلی محسوب می شود.در ایجاد انگیزه به تحصیل که موجب ارتقا موفقیت تحصیلی می گردد عواملی دخیل هستند که از آن جمله می توان به توان ذهنی،یاد گیری های قبلی،علاقه به دروس خاص و….از یک سو و از سو دیگر سطح در آمد خانواده ،میزان تحصیلات و نوع شغل والدین،موفقیت اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی خانواده،محیط خانواده و……..اشاره کرد.در این تحقیق سعی شده است در حد توان به بررسی چند روش ایجاد انگیزه و دلایل و ریشه های آن پرداخته شود.
کلمات کلیدی:انگیزه،معلم،تدریس،آموزش و پرورش دانش آموزان
مقدمه
نخستین نکته ای که معلمان باید بدانند این است که انگیزش انسانی یک موضوع بسیار پیچیده است صد ها روان شناس زنده گی خود را صرف کرده اند تا علت نحوه رفتار انسان را کشف کنند کوشش های آنان به موفقیت های زیادی منجرشده است امروزه ما نسبت به چند دهه ی قبل اطلاعات زیادی درباره ی این موضوع داریم اما این موفقیب ها بدین معنا نیست که درک و فهم ما کامل شده است و اکنون می توانیم به این دانش جدید تمام اشکال رفتار ها و نگرش های ضد باروری در مدارس کلاس ها را متوقف کنیم اگر موضوع انگیزش انسان اینقدر ساده بود معلمان به حل بسیاری از مشکلاتی که با اندک انگیزش دانش آموزان قابل رفع بود فایق می آمدند بنابر این معلمانی که برای افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان فعالیت می کنند باید بینش و اهدافی متعادل داشته باشند معلمان باید علاوه بر داشتن اهدافی متعادل برای افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان باید آگاه باشند که مجموعه ی یکسانی از شیوه های علمی که در تمام موفقیت موثر باشند وجود ندارد.از آنجایی که تدارک محیط های مناسب برای دانش آموزان باعث افزایش انگیزش یادگیری آنان می شود از این رو معلمان باید زمان زیادی را جهت آموختن شیوه های آماده سازی محیط مناسب برای دانش آموزان صرف کنند.زیرا این عمل بسیار پیچیده است معلمانی که با تغییر پی در پی روش های تربیتی خود سعی در ایجاد تقویت و پیشبرد انگیزش تحصیلی هستند توصیه میشود که این عمل را بتدریج انجام دهند زیرا ایجاد تغییرات پی در پی حالتی از شوک در افراد ایجاد می کند.انگیره تاثیر مستقیمی روی تلاش برای رسیدن به اهداف مشخص دارد. در واقع انگیزه اهداف مشخصی را ترسیم می کند که افراد برای رسیدن به آن تلاش می کنند.انگیزه باعث میشود تلاش و انرژی دانش آموز حتی سخت ترین تکالیف مدرسه اش را با علاقه و اشتیاق انجام دهد.انگیزه است که شروع یک کار و ادامه دادن آن را ممکن می کند.انگیزه وقتی را که دانش آموزی روی کاری می گذارد افزایش میدهد و نقش تعیین کننده در یاد گیری و رسیدن به هدف دارد.انگیزه فرآیندهای شناختی را بهبود میدهد. شاید عجیب یه نظر برسد، اما انگیزه واقعا روی اطلاعات و نحوه پردازش آنها اثر میگذارد،چرا که دانش آموزان با انگیزه با احتمال بیشتری به درس توجه نشان میدهند و سعی می کنند درس را بفهمند.در عوض دانش آموزان بی انگیزه فقط به شکل مصنوعی سعی می کنند فرآیند یاد گیری را پشت سر بگذارنند.ایجاد انگیزه در دانش آموزان کار دشواری است.دانش آموزان در طول دوران تحصیل خود با معلمان زیادی سرو کار دارند.که برای دانش آموزان ممکن است جالب باشد،برای دانش آموزان دیگر جذابیت نداشته باشد.نبود انگیزه مانع بزرگی در برابر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است و تمام تلاش معلم و والدین بر طرف کردن این موانع و فراهم کردن میحیط مناسب برای یاد گیری بیشتر است
موضوعات اصلی مورد بحث در این مقاله
۱-تعریف انگیزه
۲-اهمیت انگیزه در یاد گیری
۳-انواع انگیزه
۴-انگیزه تحصیلی
۵-انواع روش های ایجاد انگیزه و نشاط در دانش آموزان
۶-افزایش انگیزه و نشاط معلم
۷-عوامل بی انگیزشی
۸-فنون ایجاد انگیزه در دانش آموزان
تعریف انگیزه
انگیزه در لغت به معنایی سبب ودلیل چیزی است که کسی را به کاری وادار می کند.در اصطلاح نیز مفهومی است که دو جنبه در آن لحاظ شده است.از یک سوی ،محرک رفتار است که همان عامل و نیروی درونی است و رفتار فرد را موجب می شود و از سوی دیگر،دارای نتیجه و هدف است که همیشه از جنبه تاثیر در رفتار ،به هدفی توجه دارد؛چرا که هیچ رفتاری بدون انگیزه انجام نمیشود. بنابراین،می توان گفت،انگیزه مفهومی دو منظوره است که از سویی،به محرک رفتار و از سوی دیگر به نتیجه و هدف رفتار اشاره دارد.(شجاعی،۱۳۸۵).
اهمیت انگیزه در یاد گیری
بار ها دانش آموزانی را دیده ایم که از لحاظ توانایی و استعداد یاد گیری بسیار شبیه به هم هستند،اما در پیشرفت تحصیلی تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند.این تفاوت ها نه تنها در یاد گیری درس های آموزشگاهی بلکه در سایر فعالیتهای غیر تحصیلی نیز به چشم می خورد.این جنبه از رفتار آدمی به حوزه انگیزش مربوط می شود.شناسایی مفهوم انگیزش آگاهی از انگیزه های مختلف وتاثیر آنها بر فرآیند یاد گیری دانش آموزان و دانشجویان به معلم کمک میکند تا در طرح و اجرای برنامه های آموزشی خود روش های بهتری را به کار بندد.(سیف،۱۳۹۳).
انواع انگیزه
چون در اینجا موضوع مورد بحث انگیزه تحصیلی است انواع انگیزه تحصیلی را نام می بریم؛دو نوع انگیزه تحصیلی داریم که عبارتند از انگیزه تحصیلی درونی و انگیزه تحصیلی بیرونی.
انگیزه تحصیلی درونی:بعضی دانش آموزان جهت ارضای نیاز های درونی خود عمل ویژه را انجام میدهند.اطلاعات و باور های آموخته شده و در باره ی خود (مثل خود پنداره ی فرد در باره این که «من در درس ریاضیات قوی نیستم»نقش اساسی در یاد گیری و انگیزه ی تحصیلی دارد.
انگیزه تحصیلی بیرونی:بعضی از دانش آموزان برای رسیدن به باز شناسی اجتماعی،خوشنود سازی والدین و یا رسیدن به پاداش های بیرونی مانند نمرات خوب بر انگیتخه می شوند.انگیزه تحصیلی بیرونی گرچه ممکن است برای دانش آموزان موثر باشد،اما تاکید زیاد و استفاده نا به جا از این شیوه می تواند پیامد های منفی زیادی را به همراه داشته باشد.(مصطوفی،۱۳۸۷).
انگیزه تحصیلی
انگیزه در واقع همان نیروی محرک انسان برای انجام رفتار ها و اعمال او می باشد به گونه ای که اگر فردی از انگیزه کافی برای انجام یک فعالیت بر خوردار نباشد،آن کار را ترک خواهد کرد.بطور کلی زمانی که به دنبال ایجاد تغییرات پویا و مستمر هستیم و زمان کافی برای اعمال برنامه ها داریم کار با سیستم انگیزش درونی نتایج مفید تری خواهد داشت.ار این اساس برنامه های طولانی مدت از اصول مربوط به کار گیری انگیزش درونی استفاده می کنند.اما در مقابل برای بدست آوردن تغییرات سریع و شدید می توان ازعوامل انگیزشی بیرونی که در واقع همان مشوق های ظاهری مانند استفاده ار آنچه فرد دوست دارد و از آن لذت می برد. (فرجی ذبیح الله ،۱۳۷۶).
فرآیند تحصیل از عمده جریاناتی است که با سیستم انگیزشی در گیر است.فعالسازی و تقویت انگیزش درونی در دانش جویان اهداف مبتنی بر یاد گیری آنها را بر آورده خواهد ساخت و دوام پایانی آنها را تضمین خواهد کرد. دانش جویی که دارای انگیزه های بیرونی قوی می باشد.نه صرفا بر مبنای کسب نمرات برتر،جوایز و امتیازات ویژه،بلکه بر اساس انگیزه های درونی خویش وارد عمل خواهد شد.غالبا افرادی که با تحمل انواع سختیها و مشتقتها به دنبال رسیدن به اهداف خود هستند در واقع از انگیزش درونی خود به عنوان نیرو دهنده و تقویت کننده استفاده می کنند.افراد خود انگیخه یا افرادی که دارای انگیزش درونی هستند،نیاز به استفاده مداوم از انگیزشهای بیرونی ندارند.هر چند استفاده از این مشوقها آنها را فعال تر و انگیخته تر می سازد اما کاهش یا فقدان آنها چندان تاثیری در کاهش انگیزش آنها برای فعالیت و در نتیجه کاهش عملکرد شان نخواهد داشت. اما برای ایجاد انگیزه تحصیلی بهترین روش این است که پس از بر طرف کردن موانع انگیزشی،همزمان به انگیزه های بیرونی و درونی پرداخت و آنها را تقویت نمود.به این ترتیب با وجود انگیزه های بیرونی فرد به سرعت نیرو به دست آورده و حرکت تحصیلی خود را آغاز خواهد نمود و تضمین و ادامه راهش نیز با بوجود آمدن انگیزه های درونی در طول زمان تضمین خواهد شد.اما برای افزایش انگیزه تحصیل دو گام اساسی را باید برداشت،گام اول کشف و بر طرف کردن عوامل بی انگیزشی است،و گام بعدی بکاربردن هم زمان راهکارهای افزایش انگیزه درونی و بیرونی.در این صورت شما خواهید توانست با یاری خداوند متعال انگیزه تحصیلی را در خود ایجاد نمایید و یا افزایش دهید.
انواع روش های ایجاد انگیزه و نشاط دردانش آموز
روش های ایجاد انگیزه و نشاط در دانش آموز توسط معلمان مختلف،متفاوت است ولی چند روشی که ما پیشنهاد می کنیم و امکان به کار بردن آن در کلاس های درس شما وجود دارد و رضایت شما و دانش آموزان شما را فراهم می کنند عبارتند از:
*برای موفقیت و پیشرفت دانش آموزان،پاداش تهیه کنید مثلا به عنوان نماینده بک بخش از کلاس انتخاب شوند و یک زنگ آزاد داشته باشند.
*سعی کنید پس از آزمون های کتبی و شفاهی،نتایج کار آنهارا بگویید و با جوایز نفیس و غیر نفیس تشویق شان کنید.
*به منظور افزایش حس کفایت،اعتماد بنفس و مسولیت پذیری از آنها بخواهید به دوستان خود آموزش دهند و به آنها مسولیت های مختلف بدهید.
*میان درس ها و مسایل زنده گی،ارتباط بر قرار کنید.
*با ایجاد جلسات بحث و گفتگو،به دانش آموزان فرصت تفکر و سپس اظهار نظر در جمع را بدهید.
*در روش های تدریس،گاهی از دانش آموزان بخواهید که کنفرانس بدهند و قسمتی از درس را به دوستان شان آموزش دهند.
*از تجربه های تحصیل و موفقیت ها و شکست های خود و دوستان خود را برای آنها مثال بزنید.دانش آموزان از شنیدن داستان های با مزه،داستان های شکست افراد مهم زنده گی شان یعنی معلمان خود استفاده می کنند.
*سعی کنید پر انرژی و با اشتیاق و با لبخند در کلاس حاضر شوید زیرا که شور و اشتیاق مسری است و بچه ها،معلم با نشاط و پر انژی را دوست دارند.
*در پوشش و لباس خود،از رنگ های شاد و طرح های زیبا،لباس های که هیجان و حال خوب شما را انتقال دهد استفاده کنید.
به سوالات دانش آموزان با دقت و حوصله پاسخ دهید.
*تمام تلاش خود را بکنید که علم خود را بروز نگهدارید.
شما به عنوان معلم باید بتوانید دانش آموزان خود را متقاعد کنید که به صحبت ها و آموزش های شما گوش دهند و توجه کنند،یعنی در کلاس فقط یک معلم و سخنران نباشید،با غرور و تکبر صحبت نکنید و یک رابطه دو سویه مفید با دانش آموزان داشته باشید.وقتی که از دانش آموزان می خواهیم که در موارد مختلف،نظرات خود را بگویند،انگیزه آنهابرای حضور در کلاس درس و گوش دادن بیشتر می شود.زمانی که از دانش آموزان می خواهیم راجع به یک موضوع درسی تحقیق کنند و نتایج تحقیق خود را برای هم کلاسی های خود بخوانند،آنها با هیجان و انگیزه بیشتری مطالب را آماده کرده و تلاش می کنند تا بهترین کار را تحویل دهند.دادن فرصت مناسب برای کار های گروهی،کار های تحقیقاتی و ارایه آنها در کلاس باعث شادابی فضای کلاس و سبب انگیزه و نشاط در دانش آموز می گردد.یکی دیگر از مواردی که در ایجاد انگیزه و نشاط در دانش آموز و یاد گیری او اثر دارد،دادن تکالیف گوناگون و تکالیف مهارت محور است.یعنی تکالبف باید به گونه ای باشد که باعث تثبیت و تعمیق یاد گیری در دانش آموزان گردد و آنها را برای مهارت های اساسی زندگی آماده نماید.به عنوان مثال در درس علوم پایه سوم ابتدایی برای آموزش مصرف بهینه آب می توان از دانش آموزان خواست که قبض آب و مقدار آب می توان از دانش آموزان خواست که قبض آب خانه خود را از خانواده بگیرند و مقدار مصرف آب و مقدار پول پرداختی آن را در جایی یاداشت کنند،و در کلاس بگویند که چه راهکار های را برای کاهش مصرف آب در خانواده می توانند انجام دهند و نتایج آن را در ماه های بعد بر روی قبض دنبال کنند. یا برای حفاظت از محیط زیست،از صحنه های که به طبیعت آسیب می زنند،عکس یا فیلم تهیه کنند و در کلاس با همکلاسی های خود در باره راه های حفاظت زیست،بحث و گفتگو کنند.در درس ریاضی نیز برای تقویت محاسبه یاد گیری بهتر چهار عمل اصلی،می توان از بچه ها خواست که با پدر و مادر خود به خرید در یک فروشگاه بروند و در یک جدول مقدار پول پرداختی و نوع مواد غذایی و مواد دیگر را که خریده اند یاداشت کنند و با استفاده از چهار عمل اصلی،جمع مبالغ پرداختی و فیمت هر محصول به دست آورند.انجام این مهارت ها توسط دانش آموزان باعث می شود که تکالیف از حالت حافظه محوری خارج شده و به مهارت محوری سوق یابد و انجام این گونه از تکالیف،باعث گفتگو بهتر و ارتباط موثر تر در بین دانش آموزان می گردد.همچنین بسته به سن سال دانش آموز و نوع ایجاد انگیزه می تواند متفاوت باشد.روش ایجاد انگیزه در کودکان و نوجوانان متفاوت است زیرا هر انسان در مقاطع مختلف نیازمند نوع تربیت متفاوت است.
افزایش انگیزه و نشاط معلم
با مطالعه مقالات مختلف و کتب مناسب در این زمینه در خواهید یافت که با استفاده از راه های حل های مختلف می توان انگیزه و نشاط معلمان را افزایش داد و بهبود بخشید که همین کار کمک شایانی به ایجاد انگیزه و نشاط در دانش آموز می کند.نمونه از راه کار ها به شرح زیر می باشد:
عوامل بی انگیزشی
۱-گاهی اطرافیان و دوستان با بیان مطالبی از قبیل(درس خواندن چه سودی دارد؟کسانی که درس خوانده اند به کجا رسیده اند و….)انگیزه درس خواندن را در شما از بین می برند.برای رفع این مشکل باید از ارتباط بین افراد منفی اجتناب کرده و با توکل به خداوند آنچه را که درست است انجام داد.(اسمیت،۱۳۸۶).
۲-عدم علاقه به رشته تحصیلی می تواند موجب بی رغبتی و بی تفاوتی به ادامه تحصیل شود.بنابر این اگر این طور است سعی کنید یا به رشته خود علافه مند گردید و یا اینکه رشته تحصیلی خودرا تغییر دهید.
۳-نداشتن هدف سبب بی انگیزگی می گردد. هدف شما از درس خواندن چیست؟اگر هدفی ندارید طبعا درس خواندن کاری عبث و بیهوده برایتان جلوه می کند ویا اگر هدفی عالی،بزرگ و خواستنی ندارید،به طور طبیعی انگیزه کمی برای ادامه تحصیل خود خواهید داشت.
۴-وجود موانع نیز می تواند انگیزه ادامه تحصیل را از انسان بگیرد،بنابراین اگر موانعی مانند کمبود وقت یا مشکلات مالی و یا بر سر راه شما قرار دارد سعی کنید آنها را بر طرف کنید.
۵-سو تغذیه،مشکلات جسمانی یا روانی نیز در بی رغبتی تاثیر دارد بنابر این اگر در این زمینه مشکلات است باید بر طرف شود.
۶-احساس گناه نیز میتواند سبب کاهش انگیزه در انسان گردد.گاهی اوقات خوب درس نخواندنو تنبلی و یا یک واقعه تحصیلی می تواند شخص را دچار احساس گناه و در نتیجه بی رغبت و بی انگیزه کند.باید گذشته را فراموش کرده و به آینده امیدوار بود.(باصری،۱۳۹۸).
چگونه به کودکان خودانگیزه درس خواندن بدهیم؟ایجاد انگیزه در دانش آموزان چه تاثیری روی یاد گیری و رفتار آنها دارد؟
۱-انگیزه تاثیر مستقیمی روی تلاش برای رسیدن به اهداف مشخص دارد در واقع انگیزه اهداف مشخصی را ترسیم می کندکه افراد برای رسیدن به آن تلاش می کنند بنابراین انگیزه روی انتخاب های که دانش آموزان می کنند تاثیر می گذارد.
۲-انگیزه باعث میشود تلاش و انرژی دانش آموز افزایش یابد انگیزه است که تعیین می کند دانش آموز حتی سخت ترین تکالیف مدرسه اش را با علافه و اشتیاق انجام میدهد.
۳-انگیزه است که شروع یک کار و ادامه دادن آن را ممکن می کند انگیزه وقتی را که دانش آموزی روی کاری می گذارد افزایش میدهد و نقشی تعیین کننده در یاد گیری و رسیدن به هدف دارد.
۴-انگیره است که تعیین می کند کدام نتایج مشوق و کدام ها تشبیه کننده هستند.
۵-در نهایت انگیزه باعث می شود عملکرد دانش آموزان بهبود یابد تمام دلایلی که تا کنون به آنها اشاره کردیم یعنی تلاش،پشتکار،فرآیندهای شناختی،همه و همه به بهبود عملکرد منجر میشوند.
فنون ایجاد انگیزه در دانش آموزان
بهترین راه ایجاد انگیزه در یاد گیرنده گان نسبت به یاد گیری بهبود شرایط یادگیری و افزایش سطح کیفیت روش های آموزشی است.از این طریق یاد گیرنده گان در یاد گیری به موفقیت بیشتر می رسند،و این کسب موفقیت علاقه و انگیزه آنها را نسبت به یاد گیری مطالب تازه افزایش میدهد.در زیر روشها و فنون دیگری را معرفی می کنیم که استفاده از آنها معلم را در بالا بردن سطح انگیزه یاد گیرنده گان یاری میدهد.در تدوین این قسمت از همه نظر های انگیزه ای و یافته های پژوهشی مربوط به یاد گیری و انگیزه استفاده شده است.
ترغیب و هدایت یاد گیری دانش آموزان و دانشجویان مستلزم بیان صریح هدف های آموزشی و نوع رفتار ها یا مهارت های است که قرار است آنها بیاموزند.پژوهش های انجام شده نشان داده اند یادگیرنده گانی که از هدف های درس و آموزش مطلع نمی شوند،به خوبی یاد گیرنده گانی که معلم پیش از آغاز درس دقیقا به آنها نی گوید که چه انتظاراتی از آنها دارد،در پیشرفت درسی موفق نمی شود علاوه بر این،معلمان باید در ضمن دادن هدف های آموزشی به یاد گیرنده گان،در آنها نسبت به یادگیری شان با ایجاد انتظارات منفی در آنان در باره کاری که باید انجام دهند منجر به انگیزه یاد گیری سطح پایین در آنها خواهد شد”(گیج و بر لاینر،۱۹۸۴).
در بیساری از مواقع،تقویت ملموس به اندازه تشویق های کلامی معلم موثر نیست.استفاده از اظهاراتی چون”خوب”،”عالی”،”و” آفرین پس از عملکرد درست دانش آموز از تدابیر موثر انگیزشی است.تشویق دانش آموز ساده ترین و طبیعی ترین وسیله است که در اختیار معلمان قرار دارد.موثر ترین تشویق آن است که به رفتار و عملکرد درست دانش آموز وابسته باشد. ضمنا معلم نباید بیشتر از اندازه لازم دانش آموزان را مورد ستایش و تشویق قرار دهد. تشویق بیش از حد اثرش از دست میدهد و از خاصیت تقویت کننده گی آن می کاهد.
از آنجا که نتایج آزمونها به صورت نمره های که به یاد گیرنده گان داده میشوند با پاداش های مختلف،چون تایید معلم و والدین،ارتقا به کلاس بالاتر،دریافت گواهینامه،ورود به دانشگاه،کسب مشاغل مورد علاقه،ومواردی نظایر اینها وابسته اند،نمره های معلمان دارای انگیزشی یاد گیرنده گان را بالا ببرد.با این حال نکته ای که باید در رابطه با آزمونها و امتحانات مختلف در نظر بگیرید این است که از آنها به عنوان وسیله ای برای دادن باز خورد به دانش آموزان در رابطه با نحوه عملکرد و میزان یاد گیری شان استفاده کنید،نه به عنوان وسیله جهت ارعاب و تنبیه آنان.
محرک های تازه،تعجب بر انگیز،و پر معنی سطح بر انگیختگی را افزایش میدهند و سبب تحریک کنجکاوی یاد گیرنده می شوند.معلم می تواند با ارایه مسایل و مطالبی که این ویژه گی ها بر خوردارند در یاد گیرندگان ایجاد انگیزش نمایند.همچنین،بکوشید تا ضمن آموزش از لطیفه گویی،تجربه های شخصی،و قصه های کوتاه استفاده کنید.از جمله اینکه،به دانش آموزان بگویید یک مهمان جالب برای شما خواهد آمد.آن گاه در لباس نویسنده یک داستان ظاهر شوید و درباره خودتان و نوشته تان صحبت کنید.(وولنک،۲۰۰۴).
ارایه مطالب درسی به صورت متوالی،از ساده به دشوار،موجب میشود که یاد گیرندگان ابتدا در یاگیری مطالب ساده به اندازه کافی موفقیت به دست آورند.این کسب موفقیت اولیه انگیزش یاد گیرنده را برای یاد گیری های بیشتر افزایش میدهد و بر آماده گی او می افزاید.علاوه بر این،کسب پیشرفت غالبا به در یافت پاداش و تایید از سوی معلم و والدین منجر می شود که این خود یکی از عوامل مهم انگیزشی به شمار می آید.بنابر این،معلم باید سعی کند تا در تمام مراحل آموزشی برای همه یاد گیرنده گان فرصت کسب موفقیت فراهم آورد.
معلم باید از ایجاد رقابت بین دانش آموزان که به کسب موفقیت در معدودی از آنها و شکست اکثریت آنها می انجامدجلو گیری به عمل آورد.معلم به این منظور می تواند از تدابیر مختلفی استفاده کند.به عنوان مثال،برای جلو گیری ازایجاد رقابت میان دانش آموزان در بحث های کلاسی،معلم می تواند در جریان بحث،پس از گفتن نام دانش آموز معین،به طرح سوال بپردازد،نه اینکه ابتدا سواال را طرح کند و بعد از کلاس بخواهد تا هر که کی می تواند به طور داوطلبانه به سوال او جواب دهد.بردن دانش آموز پیش از طرح سوال موجب خواهد شد که معلم مشارکت همه دانش آموزان را در فعالیت های آموزشی جلب نماید و همه آنان تقویت در یافت کنند.اما اگر معلم ابتدا سوالی را طرح کند و بعد از دانش آموزان بخواهد تا هر که می تواند به آن جواب نشد،تعداد کمی از دانش آموزان مستعد و قوی کلاس به سوال های معلم پاسخ خواهند داد تا آنها مورد تایید و تقویت فرار خواهند گرفت.
*گرفتن نمره کم در امتحانی که معلم محتوای آن را قبلا آموزش نداده است.اجازه در انجام تکالیفی که سطح دشواری آنها فراتر از توانایی یادگیرندگان است.بی توجهی معلم به کوششهای یاد گیرندگان.مجبور ساختن یادگیرندگان به رقابت با کسانی که از آنان تونایی بیشتری دارند
*مجبور ساختن یادگیرندگان به ساکت و آرامشت در کلاس و گوش دادن به سخنرانی خسته کننده معلم
*مجبور ساختن یادگیرندگان به انجام کار های تحقیر آمیز و دور از حیثیت آنان
این گونه یاد گیرنده گان برای انجام کار های مورد علاقه شان دارای انگیزش درونی هستند و نیازی به مشوق بیرونی ندارند.معلم باید سعی کند تا آنچه که می تواند موضوعها و فعالیت های مورد علاقه یاد گیرنده گان آنان را در اختیار آنان بگذارد.متاسفانه بعضی موضوعهای درسی آموزشگاهی چندان مورد علاقه دانش آموزان نیستند و یاد گیری آنها به خودی خود موجب تشویق و تقویت آنان نمی شود.در این گونه مواقع،استفاده از مشوقهای بیرونی متنوع ضروری است. از جمله مشوقهای بیرونی می توان به نمرات معلمان تشویق های کلامی و غیر کلامی،و سایر تدابیر مربوط به ستایش فعالیت های موفقیت آمیز یاد گیری اشاره کرد.در ضمن استفاده از مشوق های بیرونی برای واداشتن دانش آموزان به انجام فعالیت های یاد گیری،سعی کنید تا آنجا که ممکن است آنان رانسبت به فعالیت یاد گیری علاقمند سازید.(منکالف،۲۰۰۶).
نتیجه گیری
داشتن انگیزه و احساس بر انگیخته گی در همه حال میتواند باعث افزایش انرژی و بهبود یاد گیری شود.یاد گیری معمول انگیزه های متفاوت است.یکی از این انگیزه ها که نقش مهمی در جریان یاد گیری دارد،میل و رغبت شاگردان به آموختن است.رغبت،محرکی است که نیروی فعالیت را افزایش میدهد.برای این که شاگردان در هنگام یاد گیری فعال باشند،باید به موضوعی که می خواهند فرا بگیرند،علاقه مند باشند.معلم برای آنکه میزان یادگیری را در شاگردانش افزایش دهد باید در آنها ایجاد انگیزه کند تا به درس علاقمند تر شوند،بر اساس اعتقاد و یافته های روانشناسان،انگیزه ی واقعی انسان ها در یاد گیری،انگیزه ی درونی ایشان است.فهمیدن مطالب،انگیزه ی درونی آنان را تقویت خواهد کرد و سبب شوق یاد گیری و کشف اطلاعات خواهد شد.به همین خاطر،هر اندازه مطالب معنی دارتر و منطقی تر باشند،کنجکاوی افراد را بیشتر تحریک می کنند.بر همین اساس،در کلاس درس نیز اگر معلم بتواند مطالب درسی را به صورت معنی دار و قابل درک ارایه دهد و آن ها را با موفقیت های واقعی زندگی ارتباط دهد،شوق و انگیزه ی یادگیری در دانش آموز افزایش خواهد یافت.شاید در اولین نگاه احساس کنیم که انجام همه امور فوق در مدارس مستلزم پرداخت هزینه های گزاف و سنگین باشد و مسلما در مدارس دولتی چنین امکانی وجود ندارد لیکن با کمی تامل به این نتیجه می رسیم که انجام بسیاری از پیشنهادات بالا میتواند با تدبیر و مدیریت صحیح با حداقل بودجه و امکانات انجام شدنی است و به شکل های مختلف می توان شادابی و طراوت را به کودکان و نوجوانان این مرز و بوم هدیه دهیم و در نهایت جامعه ای شاد داشته باشیم که این خود باعث بروز و رشد استعداد ها و خلاقیت ها در جوانان ما خواهد شد.شاداب سازی و ایجاد روحیه شاد و بالا بردن انگیزه در دانش آموزان از به وجود آمدن افسردگی در آنان جلوگیری می کندو باعث می شود افراد هدفمند و کار آمد در جامعه داشته باشیم در این میان عوامل متعددی دست به دست هم داده تا بتواند این هدف محقق شود.مهمترین عامل نقش خانواده است،از آن جمله تربیت فرزند اجرا شود.نقش مدرسه،معلمان و سایر اولیا مدرسه و تعامل این دو در ایجاد هماهنگی با هم میتواند روشی موثر برای ایجاد شادابی در فرزند پیدا و اجرا شود نقش مدرسه،معلمان و سایر اولیا مدرسه بر کسی پوشیده نیست بنابراین با ایجاد مدرسه ای شاد می توان به پرورش افراد شاد با انگیزه و کار آمد برای جامعه ای موفق امیدوار بود.از دیگر عوامل مهم نماز است،نماز عاملی است مهارکننده روح است و باعث آرامش قلب و جلو گیری از اضطراب و افسرده گی در شخص می شود پس اجرای نماز جماعت و جلسات متعدد مر بوط به نماز و اشاعه آن می تواند در شاداب سازی دانش آموزان موثر باشد.
منابع
۱-شجاعی،محمد صادق،۱۳۸۵،دیدگاه های روان شناختی حضرت آیت الله مصباح یزدی،تهران.
۲-مصطفوی،محمد،۱۳۸۷،مجموعه مهارت های تحصیلی،ناشر:ورای دانش،تهران
۳-شریفی،اشرف السادات،۱۳۸۸، شغلی بررسی آموش مولفه های تءوری معکوس بر کاهش مولفه های فرسودگی.پایان نامه کارشناسی ارشد،تهران.
۴-مک کومیز،باربارا،پاپ،جمیز۱۳۸۲،انگیزش و شیوه های پرورش آن در دانش آموزان.مترجم صغری ابراهیمی قوام،تهران.
۵-باصری،احمد،۱۳۹۸،مقاله مقایسه تفکر خلاق،انتقادی،وتوانایی حل مسله،محل انتشار:اولین کنفرانس ملی پژوهش های نوین ایران و جهان در مدیریت،اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی
۶-سیف،علی اکبر،۱۳۹۳،روانشناسی پژوهشی-روانشناسی یاد گیری و آموزش،تهران.
۷-اسلاوین،رابرت،۲۰۰۶،روانشناسی تربیتی،تهران.
۸-فرجی،ذبیح الله،۱۳۷۶،انگیزش و هیجان.
۹-سی،ریچارد،تیوان،باردی،اسمیت،۱۳۸۶،انگیزش،چاپ سوم،انتشارات نگاه دانش.
۱۰-بال،سامویل،۱۳۸۷،انگیزش در کلاس ،انتشارات دانشگاه شیراز،
۱۱-ال،اسپالدینگ،۱۳۷۷،انگیزش در کلاس درس،ناشر دانشگاه تربیت معلم تبریز.
۱۲-مک کومیز،باربارا،پاپ،جمیز،پرورش انگیزه،۱۳۹۷٫
۱۳-دبایوپرکسی،ویلیام،۱۳۹۱،خود پنداری و موففیت تحصیلی.
۱۴-ریس،فیل،۱۳۷۵، س۵۰۰ نکته درباره مطالعه.
https;//www.chetor.com/28536– محبوبه ایران پاک.
محمدخان حکیمی فرزند عبدالحکیم در سال ۱۳۷۴ در ولسوالی روی دوآب ولایت سمنگان متولد شد. در سال ۱۳۹۳ از لیسه عالی موهو فارغ شد و به دلیل علاقه ویژه به رشتهی حقوق درسال ۱۳۹۸ از طریق امتحان آزاد موفق به کسب دریافت برسیه جامعه المصطفی در کشور ایران شد و در سال ۱۴۰۲ با رتبه […]
از منع تحصیلی تا مقاومت دیجیتالی (بررسی نقش فناوری و آموزش آنلاین در مبارزه و ادامه تحصیل زنان در افغانستان) چکیده از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، میلیونها دختر و زن افغان از تحصیل متوسطه و عالی محروم شدهاند. بنا بر گزارش یونسکو، تقریباً ۱٫۴ میلیون دختر به عمد از مدرسه منع […]
برنامه جامع سواد زندگی بنیاد جوانان بنیاد جوانان مفتخر است که در راستای تحقق رسالت خود مبنی بر بالا بردن سطح آمادگی، آگاهی و توانمندی جوانان برای مواجهه فعال با چالشهای عصر حاضر، برنامه جامع آموزشی “سواد زندگی” (Life Literacy) را برای یک دوره یکساله ترتیب داده و برگزار میکند. این برنامه در چهار حوزه […]
ریاست محترم بنیاد جوانان افغانستان با عرض سلام و حرمت اینجانب با کمال افتخار از زحمات، همکاریها و روحیه بلند شما در حمایت از دختران افغانستان ابراز سپاس و قدردانی مینمایم. توجه و تلاشهای ارزشمند شما برای تقویت توانمندی دختران این سرزمین، نهتنها مایه امید است، بلکه چراغی برای آینده روشنتر نسل جوان میباشد. از […]